विरुद्धार्थी शब्द मराठी

 विरुद्धार्थी शब्द मराठी

अवनत × उन्नत

असंग × संग

अनाथ × सनाथ

अजाण × सुजाण

आजी × माजी

अल्हेर × स्वीकार

आघाडी x पिछाडी

अकल्पित × कल्पित

आदी × अंत

अप्रत्यक्ष × प्रत्यक्ष

अवजड × हलके

अयाचित × याचित

अभिमान × दुराभिमान

अकर्मक × सकर्मक

अनुकूल × प्रतिकूल

अथांग × थांग

आय × व्यय

आकाश × पाताळ

अग्रज × अनुज

अमावास्या × पौर्णिमा

आरंभ × शेवट/अखेर

आदर × अनादर

अवघड × सोपे

आरोहरण × अवरोहण

अबोल × वाचाळ

आगंतुक × आमंत्रित

अल्लड × पोक्त

आवडता × नावडता

अतिवृष्टी × अवर्षण/अनावृष्टी

आपुलकी × दुरावा

आसक्ती × विरक्त/अनासक्ती

आस्तिक × नास्तिक

अर्थपूर्ण × निरर्थक

आवक × जावक

अपेक्षित × अनपेक्षित

आनंद × दुःख

अमृत (सुधा) × विष/गरळ /जहर

आनंदी × दुःखी

आळस × उत्साह

अनुरूप × विजोड

आगमन x निर्गमन

आरोग्य × अनारोग्य

आस्था × अनास्था

अनुभवी × अननुभवी

आत × बाहेर

अध्ययन × अध्यापन

आयात × निर्यात

अधोमुख × उन्मुख

आधुनिक × पुरातन

आवृत्त × अनावृत्त

अवधान × अनवधान

इकडे × तिकडे

अजस्त्र × चिमुकले

इष्ट x अनिष्ट

अवर्णनीय × वर्णनीय

इमान × बेइमान

इलाज × नाइलाज

इमानी × बेइमानी

उगवणे × मावळणे

उधळ्या x कंजूष

कोमल × कठोर

उच्च × नीच

कृपण × उदार

उजवा × डावा

कृतज्ञ × कृतघ्न

उपयोगी × निरूपयोगी

कृपा × अवकृपा

उपद्रवी x निरूपद्रवी

कच्चा  × पक्का

उपाय ×  निरूपाय

कृष्ण × धवल

काळोख × प्रकाश

उत्तीर्ण × अनुत्तीर्ण

काळा × पांढरा

उपस्थित × अनुपस्थित

कोवळे x निबर

उचित × अनुचित

कौतुक × निंदा

कडू × गोड

उद्देश्य × निरूद्देश्य

कच्चे × पक्के

किमान × कमाल

उगवत × मावळत

कठोर × मृदू

उंच × ठेंगणा, बुटका, वामन

कायदेशीर × बेकायदेशीर

उद्योगी x निरुद्योगी, आळशी

कृश × स्थूल

ऊन × सावली

उष्ण, तप्त × थंड, गार, शीतल

खरेदी × विक्री

उतरण × चढण

खोल × उथळ

उतार × चढण

खरे × खोटे

एक × अनेक

खाली x वर

एकत्र × वेगवेगळे

खंडन × मंडन

एकमत × दुमत

गुण × अवगुण

एकाग्र × दुश्चित

गच्च × सैल/विरळ

कामसू × आळशी

गतकाल × भविष्यकाळ

गुरू × शिष्य

गती × प्रगती

कळस × पायरी / पाया

गद्य × पद्म

कर्कश × मंजूळ

ग्राह्य × त्याज्य

काटकसर × उधळपट्टी

गुळगुळीत × खडबडीत

नीटनेटका × गबाळ्या

निरभ्र × अभ्राच्छादित, ढगाळ

निरपराधी × अपराधी

नियंत्रित × अनियंत्रित

प्रामाणिक × अप्रामाणिक

प्रसन्न × अप्रसन्न

प्रसिद्ध  × अप्रसिद्ध

पुढारी × अनुयायी

पौर्वात्य × पाश्चिमात्य

पुण्य × पाप

प्रखर × सौम्य

पुढे × मागे

पूर्व × पश्चिम

प्रतिष्ठा × अप्रतिष्ठा

पसंत × नापसंत

पुरोगामी × प्रतिगामी, कर्मठ

मालक × नोकर / सेवक

माहेर × सासर

मलूल × टवटवीत

मर्त्य x अमर्त्य

मनोरंजक × कंटाळवाणे

यश × अपयश

येणे × जाणे

योग्य × अयोग्य

रसिक × अरसिक

रणशूर × रणभिरू

राकट × नाजूक

राग × लोभ

राजमार्ग × आडमार्ग

रिकामा × भरलेला

रूचकर × बेचव, सपक

राव × रंक

रेखीव × ओबडधोबड

पापी x निष्पाप

राव × रंक

प्रारंभ × समाप्ती

फरक × साम्य

रेलचेल × टंचाई

फायदा × तोटा

रखरखीत x सौम्य

फिकट × गडद

फुलणे x कोमजणे

लौकिक × अलौकिक

लठ्ठ × कृश

बलवान × दुर्बल

लक्ष × दुर्लक्ष

बुद्धिमान × मठ्ठ

लांब × जवळ

भरती × ओहोटी

लोभी × निर्लोभी

भक्कम × कमकुवत

वंद्य × निंद्य

भरभराट ×हास

वैयक्तिक × सार्वजनिक

विकास × ऱ्हास

मित्र × शत्रू

विशाल × छोटे

मर्द × नामर्द

मावळता × उगवता

श्रेष्ठ,वरिष्ठ × कनिष्ठ

मान × अपमान

विधायक × विधातक

मोद × खत

विभक्त × एकत्र

वियोग × संयोग / मिलन

वेध × निर्वेध

सहेतुक × निर्हेतुक

विवाद × निर्विवाद

सुविख्यात × कुविख्यात

विसंवाद × सुसंवाद

सतेज × निस्तेज

विचार × अविचार

सोय × गैरसोय

व्यवस्थित × अव्यवस्थित

सद्य × अद्य, निर्दय

शाश्वत × क्षणभंगूर

सम x विषय

शहाणा × मूर्ख

समाधान × असमाधान

शिखर × पाया

सत्य × असत्य

साक्षर × निरक्षर

शुभशकून × अपशकुन

साकार × निराकार

शीघ्र × मंद

सार्थक × निरर्थक

शंका × खात्री

सुख × दुःख

श्वास × उच्छ्वास

स्वार्थी x परमार्थी

शुद्धपक्ष × वद्यपक्ष

सुदैव × दुर्दैव

सुपीक × नापीक.

सुरस × नीरस

सकारण × अकारण

सुरुवात × शेवट

सुलभ × दुर्लभ

सकाळ × संध्याकाळ

सुरूप × कुरूप

सुर x असुर

सज्जन × दुर्जन

साम्य × भेद

सच्चा × लबाड

सनातनी × पुरोगामी

सदाचार × दुराचार

सधन x निर्धन

सजीव × निर्जीव

सत्कर्म × दुष्कर्म

सधवा × विधवा

सुकर दुष्कर

सदुपयोग × दुरूपयोग

सुरेल × बेसूर

स्वतंत्र × परतंत्र्य

सफल × विफल

सक्ती × खुषी

सार्थ × निरर्थक

स्वातंत्र्य × पारतंत्र्य

स्वस्त × महाग

हितकारक × अहितकारक

हर्ष × खेद

हार x जीत

हानी × लाभ

हित × अहित

होकार × नकार

क्षर × अक्षर

क्षणिक × चिरकाळ

क्षेम × धोका, संकट

ज्ञात × अज्ञात

ग्रामीण × शहरी

गरम × थंड

घट्ट x सैल/भोंगळ

घरकोंबडा × भटका

चपळ × मंद

चूक × बरोबर

चव × बेचव

चपळ × मंद

चढाई × बचाव

चिरकाल × अल्पकाळ

चिमुकला × प्रचंड

चंचल x स्थिर

चेतन × जड

चढणे × उतरणे

ताजा × शिळा

तीव्र × सौम्य

तेजस्वी x निस्तेज

तीक्ष्ण × बोथट

तारक × मारक

तेजी × मंदी

थोर × सान, लहान

थोरला × धाकटा

दयाळू × निर्दयी / क्रूर

दाट × विरळ

दिवस × रात्र

दीर्घायुष्यी × नाशवंत

दीर्घ x हस्व

दृश्य × अदृश्य

दुरुस्त × नादुरुस्त

दृष्ट × सृष्ट

देशभक्त × देशद्रोही

जमा × खर्च

देव × दानव

जाड्या × रड्या

धनको × ऋणको

विजय,जय × पराजय, पराभव, पाडाव

धिटाई × भित्रेपणा

श्रीमंत,धनवंत, धनाढ्य × गरीब, दरिद्री,दीन

जाग × निद्रा, झोप

धीट × भित्रा

जीत × हार

जुनाट × नवीन

धूर्त  × भोळा

जागृत × निद्रिस्त

धनी × चाकर

जवळचे × दूरचे

जेता × पराजित

नर × मादी

जलद × सावकाश

नफा × तोटा

जाणता × नेणता

नापास × पास

जबाबदार × बेजबाबदार

नम्रता × गर्विष्ठपणा

झपाझप × सावकाश

टणक × मऊ, मृदू

निष्काम × सकाम

नागरी × शहरी

नीती × अनीती

न्याय × अन्याय

टंचाई × विपुलता

ढ × हुशार

तरुण × म्हातारा

नैसर्गिक × कृत्रिम

निरोगी x रोगी