0%
Question 1: संविधानात घोषित केलेल्या मूलभूत हक्कांमध्ये फक्त सुधारणा करता येतात -
A) राष्ट्रपती
B) सर्वोच्च न्यायालय
C) संसद
D) वरीलपैकी काहीही नाही
Question 2: भारतीय नागरिकांना दिलेले मूलभूत अधिकार -
A) निलंबित करता येत नाही
B) निलंबित करता येते
C) कोणत्याही परिस्थितीत निलंबित करता येत नाही
D) वरीलपैकी कोणतेही बरोबर नाही
Question 3: खालीलपैकी कोणते खटले उच्च न्यायालय आणि सर्वोच्च न्यायालयाच्या अधिकारक्षेत्रात येतात?
A) केंद्र आणि राज्यांमधील वाद
B) राज्यांमधील वाद
C) मूलभूत हक्कांची अंमलबजावणी
D) संविधानाच्या उल्लंघनापासून संरक्षण
Question 4: भारतीय संविधानानुसार मूलभूत हक्कांचे रक्षक कोण आहे?
A) संसद
B) राष्ट्रपती
C) न्यायपालिका
D) मंत्रिमंडळ
Question 5: मूलभूत हक्कांचे निलंबन कोण करू शकते?
A) पंतप्रधान
B) संसद
C) सर्वोच्च न्यायालय
D) राष्ट्रपती
Question 6: मूलभूत हक्कांवर आवश्यक निर्बंध लादण्याचा अधिकार कोणाला आहे?
A) राष्ट्रपती
B) संसद
C) न्यायपालिका
D) यापैकी काहीही नाही
Question 7: भारतीय संविधानातील कोणत्या तरतुदीमुळे सर्वोच्च न्यायालयाला समान कामासाठी समान वेतनाचा मूलभूत अधिकार समाविष्ट करता आला?
A) संविधानाच्या प्रस्तावनेत वापरलेला 'समाजवादी' शब्द
B) (A) संविधानाच्या कलम 14 सोबत वाचले जाईल
C) (A) संविधानाच्या कलम 16 सोबत वाचले जाईल
D) (A), (B) आणि (C) एकत्र वाचा.
Question 8: 'चेन्नई राज्य विरुद्ध चंपकम दोराईराजन' या खटल्यातील भारतीय सर्वोच्च न्यायालयाच्या निर्णयामुळे खालीलपैकी कोणत्या मूलभूत अधिकारांमध्ये सुधारणा करण्यात आली?
A) कायद्यासमोर समानतेचा अधिकार
B) भेदभावाविरुद्धचा अधिकार
C) अस्पृश्यतेविरुद्धचा अधिकार
D) विचार आणि अभिव्यक्ती स्वातंत्र्याचा अधिकार
Question 9: भारतातील वर्तमानपत्रांचे स्वातंत्र्य -
A) संविधानाच्या कलम 19(1)(a) मध्ये विशेषतः तरतूद केलेली आहे
B) संविधानाच्या कलम 19(1)(a) मध्ये हमी दिलेल्या व्यापक अभिव्यक्ती स्वातंत्र्यात समाविष्ट आहे
C) संविधानाच्या कलम 361(a) च्या तरतुदींद्वारे हमी दिलेले
D) देशात कायद्याचे राज्य लागू करण्यापासून उद्भवते.
Question 10: भारतीय संविधानात प्रेस स्वातंत्र्याची स्पष्ट तरतूद नाही, परंतु हे स्वातंत्र्य कलम मध्ये निहित आहे-
A) 19 (i) मध्ये A
B) 19 (ii) मध्ये B
C) 19 (i) मध्ये C
D) 19 (i) मध्ये D
Question 11: संविधानाच्या कलम 19 अंतर्गत स्वातंत्र्याच्या मूलभूत अधिकाराशी संबंधित किती प्रकारच्या स्वातंत्र्यांची हमी देण्यात आली आहे?
A) 10
B) 8
C) 6
D) 4
Question 12: कोणत्याही व्यक्तीला कारखान्यात किंवा खाणीत कामावर ठेवता येणार नाही जोपर्यंत तो किमान -
A) 12 वर्ष
B) 14 वर्ष
C) 18 वर्ष
D) 20 वर्षे
Question 13: भारतीय संविधानानुसार, अटक केलेल्या किंवा ताब्यात घेतलेल्या कोणत्याही व्यक्तीला जवळच्या दंडाधिकाऱ्यांसमोर हजर केले पाहिजे -
A) 12 तासांच्या आत
B) 24 तासांच्या आत
C) 48 तासांच्या आत
D) 72 तासांच्या आत
Question 14: 14 वर्षांखालील अनेक गरीब मुले फटाक्याच्या कारखान्यांमध्ये काम करतात. या कारखान्यांमध्ये मुलांना काम देऊन कोणत्या मूलभूत अधिकाराचे उल्लंघन होते?
A) समानतेचा अधिकार
B) शोषणाविरुद्धचा अधिकार
C) स्वातंत्र्याचा अधिकार
D) सांस्कृतिक शिक्षणाचा अधिकार
Question 15: खालीलपैकी कोणत्या कलमात असे म्हटले आहे की कोणत्याही व्यक्तीवर एकाच गुन्ह्यासाठी एकापेक्षा जास्त वेळा खटला चालवला जाणार नाही आणि शिक्षा केली जाणार नाही?
A) कलम 20
B) कलम 21
C) कलम 22
D) कलम 17
Question 16: गुन्हा केल्याबद्दल कोणत्याही सामान्य कायद्यांतर्गत अटक केलेल्या सामान्य व्यक्तीला भारतीय संविधान खालीलपैकी कोणते अधिकार प्रदान करते?
A) अटकेचे कारण ताबडतोब जाणून घेण्याचा अधिकार
B) स्वतःच्या पसंतीच्या वकिलाचा सल्ला घेण्याचा आणि स्वतःचा बचाव करण्याचा अधिकार
C) अटकेनंतर 24 तासांच्या आत दंडाधिकाऱ्यांसमोर हजर होण्याचा अधिकार
D) वरील सर्व गोष्टींचा अधिकार
Question 17: संविधानाच्या कोणत्या कलमांमध्ये धार्मिक स्वातंत्र्याच्या अधिकाराचे वर्णन केले आहे?
A) कलम 14-18
B) कलम 19-22
C) कलम 23-24
D) कलम 25-28
Question 18: ‘हेबियस कॉर्पस’ व्यतिरिक्त, उच्च न्यायालय खालीलपैकी कोणते रिट जारी करू शकते?
A) सर्टिओरारी
B) मॅन्डामस
C) क्वो-वॉरंटो
D) वरील सर्व
Question 19: हेबियस कॉर्पस रिट -
A) फक्त अटक केलेल्या व्यक्तीद्वारेच दाखल केले जाऊ शकते
B) फक्त इच्छुक व्यक्तीच अर्ज दाखल करू शकते.
C) कोणत्याही खाजगी व्यक्तीद्वारे दाखल करता येते
D) अटकेत असलेली व्यक्ती आणि इच्छुक व्यक्ती दोघेही दाखल करू शकतात.
Question 20: खालीलपैकी कोणत्या परिस्थितीत हेबियस कॉर्पस रिट जारी केला जातो?
A) मालमत्तेचे नुकसान
B) अतिरिक्त कर परत करणे
C) चुकीची पोलिस अटक
D) अभिव्यक्ती स्वातंत्र्याचे उल्लंघन
Question 21: एखाद्या व्यक्तीला बेकायदेशीरपणे ताब्यात घेतल्यास न्यायालयाने खालीलपैकी कोणते रिट जारी केले आहे?
A) हेबियस कॉर्पस
B) मॅन्डामस
C) सर्टिओरारी
D) क्वो-वॉरंटो
Question 22: खालीलपैकी कोणत्या रिटचा शब्दशः अर्थ आहे - 'आम्ही आदेश देतो'?
A) हेबियस कॉर्पस
B) मॅन्डामस
C) क्वो-वॉरंटो
D) सर्टिओरारी
Question 23: खालीलपैकी कोणत्या रिट अंतर्गत एखाद्या कर्मचाऱ्याला अशी कोणतीही कृती करण्यास मनाई केली जाते ज्याचा तो अधिकृतपणे अधिकार नाही?
A) Mandamus
B) Quo Warranto
C) Certiorari
D) Habeas Corpus
Question 24: न्यायालयाने जारी केलेल्या देशाद्वारे(Mandamus) –
A) एखाद्या व्यक्तीला उपस्थित राहण्यास सांगू शकतो.
B) एखाद्या व्यक्तीला काही काळासाठी सोडले जाऊ शकते.
C) त्याच्या अधीनस्थ न्यायालयातून खटला मागवू शकतो.
D) एखाद्या व्यक्तीला किंवा संस्थेला त्यांच्या सार्वजनिक जबाबदाऱ्या आणि कर्तव्ये पार पाडण्यासाठी हे जारी केले जाते
Question 25: खालीलपैकी कोणता मूलभूत अधिकार नाही?
A) भाषण स्वातंत्र्याचा अधिकार
B) संवैधानिक उपायांचा अधिकार
C) समानतेचा अधिकार
D) मालमत्तेचा अधिकार
Question 26: मालमत्तेचा मूलभूत अधिकार कधी रद्द करण्यात आला?
A) 1978 मध्ये संविधानाच्या 44 व्या दुरुस्तीद्वारे
B) 1982 मध्ये संविधानाच्या 16 व्या दुरुस्तीद्वारे
C) 1973 मध्ये संविधानाच्या 31 व्या दुरुस्तीद्वारे
D) यापैकी काहीही नाही
Question 27: मालमत्तेचा अधिकार हा आहे -
A) मूलभूत अधिकार
B) नैसर्गिक अधिकार
C) वैधानिक अधिकार
D) कायदेशीर अधिकार
Question 28: भारतीय संविधानानुसार, जो एक संवैधानिक अधिकार आहे पण मूलभूत अधिकार नाही -
A) धार्मिक स्वातंत्र्याचा अधिकार
B) सांस्कृतिक आणि शैक्षणिक अधिकार
C) शोषणाविरुद्ध अधिकार
D) मालमत्तेचा अधिकार
Question 29: मतदानाचा अधिकार म्हणजे
A) राजकीय हक्क
B) नागरी हक्क
C) आर्थिक हक्क
D) कायदेशीर हक्क
Question 30: यादी-I आणि यादी-II जुळवा आणि यादी खाली दिलेल्या पर्यायांमधून योग्य उत्तर निवडा:
यादी-I (मूलभूत हक्क) A. समानतेचा अधिकार B. भाषण स्वातंत्र्याचा अधिकार C. धर्माचा अधिकार D. संवैधानिक उपायांचा अधिकार यादी-II (कलम) 1.14-18 2.25 3.32 4.19
A) A → 1, B → 3, C → 2, D → 4
B) A → 2, B → 4, C → 1, D → 3
C) A → 1, B → 4, C → 2, D → 3
D) A → 2, B → 3, C → 1, D → 4
Question 31: सर्वोच्च न्यायालयाने अर्ध-न्यायिक/सार्वजनिक अधिकाऱ्याला त्याचे अनिवार्य कर्तव्य बजावण्यास भाग पाडण्यासाठी जारी केलेला रिट म्हणजे-
A) Quo Warranto
B) Mandamus
C) Certiorari writ
D) Prohibition
Question 32: संविधानाच्या कलम 17 आणि 18 मध्ये खालील गोष्टींची तरतूद आहे:
A) सामाजिक समानता
B) आर्थिक समानता
C) राजकीय समानता
D) धार्मिक समानता
Question 33: खालीलपैकी कोणत्या प्रकरणात, भारताच्या सर्वोच्च न्यायालयाने मूलभूत हक्कांमध्ये सुधारणा करता येत नाहीत असे ठरवले?
A) स्ए. के. गोपालन खटला
B) केशवानंद भारती खटला
C) एम. सी. मेहता खटला
D) गोलकनाथ खटला
Question 34: खालीलपैकी कोणता मूलभूत अधिकार नाही?
A) समानतेचा अधिकार
B) स्वातंत्र्याचा अधिकार
C) शोषणाविरुद्ध अधिकार
D) मालमत्तेचा अधिकार
Question 35: मूलभूत हक्कांमध्ये सुधारणा करण्यास कोण सक्षम आहे?
A) राष्ट्रपती
B) लोकसभा
C) सर्वोच्च न्यायालय
D) संसद
Question 36: भारतीय नागरिकांच्या मूलभूत हक्कांवर वाजवी निर्बंध लादण्याचा अधिकार कोणाकडे आहे?
A) सर्वोच्च न्यायालय
B) संसद
C) राष्ट्रपती
D) यापैकी काहीही नाही
Question 37: कैद्याला न्यायालयासमोर हजर करण्यासाठी कोणता रिट आवश्यक आहे?
A) Mandamus
B) Habeas Corpus
C) Quo Warranto
D) Certiorari
Question 38: खालीलपैकी कोणत्या रिट अंतर्गत एखाद्या कर्मचाऱ्याला अशी कोणतीही कृती करण्यास मनाई केली जाते ज्याचा तो अधिकृतपणे अधिकार नाही?
A) Mandamus
B) Quo Warranto
C) Certiorari
D) Habeas Corpus
Question 39: न्यायालयाने जारी केलेल्या (Mandamus) आदेशाद्वारे –
A) एखाद्या व्यक्तीला उपस्थित राहण्यास सांगू शकतो.
B) एखाद्या व्यक्तीला काही काळासाठी सोडले जाऊ शकते
C) त्याच्या कनिष्ठ न्यायालयातून खटला मागवू शकतो.
D) एखाद्या व्यक्तीला किंवा संस्थेला त्यांच्या सार्वजनिक जबाबदाऱ्या आणि कर्तव्ये पार पाडण्यासाठी जारी केले जाते.
Question 40: खालीलपैकी कोणता मूलभूत अधिकार नाही?
A) संवैधानिक उपायांचा अधिकार
B) मालमत्तेचा अधिकार
C) शांततापूर्ण सभेचा अधिकार
D) शांततापूर्ण सभेचा अधिकार
Report Card
Total Questions Attempted: 0
Correct Answers: 0
Wrong Answers: 0
--
0 टिप्पण्या