आणीबाणीच्या तरतुदी MCQ

0%

Question 1: भारतीय संविधानात किती प्रकारच्या आणीबाणीच्या तरतुदी आहेत?

A) 2

B) 4

C) 3

D) 1

Question 2: भारताचे राष्ट्रपती कोणत्या प्रकारची आणीबाणी जाहीर करू शकतात?

A) राष्ट्रीय आणीबाणी

B) राज्य घटनात्मक आणीबाणी

C) आर्थिक आणीबाणी

D) हे सर्व

Question 3: राष्ट्रपती संविधानाच्या कोणत्या कलमाअंतर्गत राष्ट्रीय आणीबाणी घोषित करतात?

A) अनुच्छेद 352

B) अनुच्छेद 356

C) अनुच्छेद 360

D) अनुच्छेद 368

Question 4: राष्ट्रपतींनी आतापर्यंत किती वेळा राष्ट्रीय आणीबाणी जाहीर केली आहे?

A) 2

B) 3

C) 4

D) 5

Question 5: राष्ट्रपती कोणत्या परिस्थितीत राष्ट्रीय आणीबाणी जाहीर करू शकतात?

A) युद्ध

B) बाह्य आक्रमण

C) सशस्त्र बंड

D) हे सर्व

Question 6: राष्ट्रपतींनी बाह्य आक्रमणाच्या आधारावर आतापर्यंत किती वेळा राष्ट्रीय आणीबाणी जाहीर केली आहे?

A) 1

B) 2

C) 3

D) 4

Question 7: अंतर्गत अशांततेच्या कारणास्तव राष्ट्रपतींनी किती वेळा राष्ट्रीय आणीबाणी जाहीर केली आहे?

A) एक

B) दोन

C) तीन

D) चार

Question 8: राष्ट्रीय आणीबाणीच्या काळात संविधानाच्या संघराज्यीय स्वरूपाचे काय होते?

A) ते रद्द केले जाते

B) ते निलंबित केले जाते

C) ते तसेच राहते

D) वरीलपैकी काहीही नाही

Question 9: राष्ट्रपती राष्ट्रीय आणीबाणी घोषित करू शकतात जेव्हा-

A) जेव्हा त्यांना वाटते की भारताची सुरक्षा धोक्यात आहे

B) पंतप्रधान त्यांना असे करण्याचा सल्ला देतात.

C) असे करण्यासाठी त्यांच्याकडे केंद्रीय मंत्रिमंडळाचा लेखी निर्णय असणे आवश्यक आहे

D) संसदेने अशा घोषणेसाठी ठराव मंजूर करावा

Question 10: राष्ट्रीय आणीबाणीच्या घोषणेचा स्वयंचलित परिणाम असा होतो की -

A) कलम 19 अंतर्गत मूलभूत हक्कांचे निलंबन

B) कलम 20 आणि 21 अंतर्गत असलेल्या अधिकारांव्यतिरिक्त सर्व मूलभूत अधिकारांचे निलंबन.

C) राज्यांमध्ये राष्ट्रपती राजवट लागू करणे

D) सर्व प्रकारचे रिट जारी करण्याच्या न्यायालयांच्या अधिकारावर निर्बंध

Question 11: देशात पहिल्यांदाच राष्ट्रीय आणीबाणी कधी जाहीर करण्यात आली?

A) 26 ऑक्टोबर 1962

B) 4 सप्टेंबर 1962

C) 5 नोव्हेंबर 1962

D) 16 डिसेंबर 1962

Question 12: भारतीय संविधानाच्या कलम 352 नुसार, खालीलपैकी कोणत्या परिस्थितीत राष्ट्रीय आणीबाणी घोषित केली जाऊ शकते?

A) संवैधानिक यंत्रणेचे अपयश

B) बाह्य आक्रमण

C) अंतर्गत अशांतता

D) युद्ध, बाह्य आक्रमण, सशस्त्र बंड

Question 13: युद्ध किंवा बाह्य आक्रमणामुळे उद्भवणाऱ्या आणीबाणीच्या घोषणेस संसदेच्या दोन्ही सभागृहांनी किती दिवसांच्या आत मान्यता द्यावी?

A) 15 दिवस

B) 1 महिना

C) 2 महिने

D) 3 महिने

Question 14: देशात दुसऱ्यांदा राष्ट्रीय आणीबाणी कधी जाहीर करण्यात आली?

A) 14 डिसेंबर 1966

B) 9 ऑगस्ट 1969

C) 3 डिसेंबर 1971

D) 25 जून 1975

Question 15: राष्ट्रपतींनी तिसऱ्यांदा राष्ट्रीय आणीबाणी कधी जाहीर केली?

A) 26 ऑगस्ट, 1962

B) 3 डिसेंबर, 1971

C) 26 जून, 1975

D) 27 मार्च, 1977

Question 16: राष्ट्रपतींनी तिसऱ्यांदा राष्ट्रीय आणीबाणी कोणत्या आधारावर जाहीर केली?

A) युद्ध

B) बाह्य आक्रमण

C) अंतर्गत अशांतता

D) सशस्त्र बंड

Question 17: 1975 मध्ये राष्ट्रीय आणीबाणीच्या घोषणेबाबत कोणते विधान बरोबर आहे?

A) मंत्रिमंडळाच्या तोंडी शिफारशीवरून राष्ट्रपतींनी ही घोषणा केली.

B) मंत्रिमंडळाच्या लेखी शिफारशीवरून राष्ट्रपतींनी ही घोषणा केली.

C) पंतप्रधानांच्या लेखी शिफारशीवरून राष्ट्रपतींनी ही घोषणा केली.

D) मंत्रिमंडळाच्या मंजुरीपूर्वी पंतप्रधानांच्या शिफारशीवरून राष्ट्रपतींनी ही घोषणा केली.

Question 18: 44 व्या घटनादुरुस्ती कायद्यातील कलम 352 मध्ये सशस्त्र बंडाने कोणता शब्द बदलण्यात आला?

A) अंतर्गत अशांतता

B) हिंसक चळवळ

C) घटनात्मक अपयश

D) कट

Question 19: राष्ट्रीय आणीबाणीची कमाल कालावधी मर्यादा आहे -

A) 2 वर्षे

B) 3 वर्षे

C) 5 वर्षे

D) कालावधी नाही

Question 20: 44 व्या घटनादुरुस्तीनंतर, राष्ट्रपतींना खालील परिस्थितीत राष्ट्रीय आणीबाणी घोषित करण्याचा अधिकार आहे -

A) युद्ध, बाह्य आक्रमण किंवा अंतर्गत अशांततेमुळे उद्भवणारी परिस्थिती

B) युद्ध, बाह्य आक्रमण किंवा सशस्त्र बंडामुळे उद्भवणारी परिस्थिती

C) फक्त युद्ध किंवा बाह्य आक्रमणाच्या बाबतीत

D) युद्धाच्या वेळी, अंतर्गत अशांतता किंवा लष्करी गोंधळात

Question 21: राष्ट्रपती राष्ट्रीय आणीबाणी जाहीर करू शकतात -

A) सशस्त्र बंडाच्या आधारावर

B) बाह्य आक्रमणाच्या आधारावर

C) युद्धाच्या आधारावर

D) वर नमूद केलेल्या सर्व कारणांच्या आधारावर

Question 22: पहिल्या राष्ट्रीय आणीबाणीच्या वेळी देशाचे राष्ट्रपती कोण होते?

A) डॉ. राजेंद्र प्रसाद

B) डॉ. एस. राधाकृष्णन

C) डॉ. झाकीर हुसेन

D) व्ही. व्ही. गिरी

Question 23: दुसऱ्या राष्ट्रीय आणीबाणीच्या घोषणेच्या वेळी देशाचे राष्ट्रपती होते -

A) डॉ. एस. राधाकृष्णन

B) डॉ. झाकीर हुसेन

C) व्ही.व्ही. गिरी

D) फखरुद्दीन अली अहमद

Question 24: 1975 मध्ये तिसरी राष्ट्रीय आणीबाणी कोणी जाहीर केली?

A) डॉ. झाकीर हुसेन

B) व्ही.व्ही. गिरी

C) बी.डी. जत्ती

D) फखरुद्दीन अली अहमद

Question 25: राष्ट्रीय आणीबाणीची घोषणा संसदेसमोर मंजुरीसाठी ठेवली पाहिजे -

A) एका महिन्याच्या आत

B) दोन महिन्यांच्या आत

C) एका वर्षाच्या आत

D) सहा महिन्यांच्या आत

Question 26: संविधानाच्या कोणत्या कलमानुसार, संवैधानिक यंत्रणा अपयशी ठरल्यास राज्यांमध्ये राष्ट्रपती राजवट लागू केली जाते?

A) अनुच्छेद 352

B) अनुच्छेद 354

C) अनुच्छेद 355

D) अनुच्छेद 356

Question 27: कोणत्या व्यक्तीचा अहवाल मिळाल्यानंतर राष्ट्रपती राज्यात राष्ट्रपती राजवटीची घोषणा करतात?

A) राज्याचे राज्यपाल

B) राज्याचे मुख्यमंत्री

C) राज्याचे गृहमंत्री

D) राज्य विधानसभेचे अध्यक्ष

Question 28: राज्यात राष्ट्रपती राजवट म्हणजे राज्यात कोणाचे राज्य?

A) थेट राष्ट्रपतींकडून

B) कार्यकारी सरकार

C) राष्ट्रपतींनी नियुक्त केलेले मुख्यमंत्री

D) राज्याचे राज्यपाल

Question 29: राष्ट्रपतींनी राज्यांमध्ये राष्ट्रपती राजवटीची घोषणा केल्यानंतर किती दिवसांच्या आत संसदेची मान्यता आवश्यक असते?

A) एक महिना

B) दोन महिने

C) सहा महिने

D) एक वर्ष

Question 30: एखाद्या राज्यात राष्ट्रपती राजवट सहसा कोणाशी सल्लामसलत करून लागू केली जाते?

A) राज्यपाल

B) मुख्यमंत्री

C) राज्य विधानसभा

D) राज्य उच्च न्यायालय

Question 31: युद्ध किंवा बाह्य आक्रमणामुळे आणीबाणीची घोषणा संसदेने मंजूर केली पाहिजे?

A) एका महिन्यात

B) दोन महिन्यांत

C) तीन महिन्यांत

D) चार महिन्यांत

Question 32: राज्यात राष्ट्रपती राजवटीचा सुरुवातीचा कालावधी किती असतो?

A) 1 वर्ष

B) 3 महिने

C) 6 महिने

D) 2 वर्षे

Question 33: कोणत्याही परिस्थितीत 1 वर्षापेक्षा जास्त काळ राष्ट्रपती राजवट लागू करता येणार नाही, परंतु हा कालावधी तीन वर्षांपर्यंत वाढवता येतो, जर –

A) भारतीय संविधानाच्या कलम 352 अंतर्गत आणीबाणी घोषित केली पाहिजे.

B) पंतप्रधानांनी राष्ट्रपतींना कालावधी वाढवण्याची विनंती करावी.

C) निवडणूक आयोगाने परिस्थिती निवडणुकीसाठी योग्य नसल्याचे जाहीर करावे

D) सर्वोच्च न्यायालय मान्यता देते

Question 34: जेव्हा एखाद्या राज्यात राष्ट्रपती राजवट लागू केली जाते, तेव्हा राज्य प्रशासनाची सर्व कार्ये संघराज्याच्या नियंत्रणाखाली येतात, खालीलपैकी कोणती कार्ये वगळता?

A) विधिमंडळ

B) कार्यकारी

C) न्यायपालिका

D) या सर्व

Question 35: आर्थिक आणीबाणीच्या काळात, राष्ट्रपती कोणत्या प्रकारची राज्य विधेयके मंजुरीसाठी सादर करण्यास भाग पाडू शकतात?

A) सामान्य विधेयक

B) आर्थिक विधेयक

C) वरील दोन्ही

D) यापैकी काहीही नाही

Question 36: संसदेने ठराव मंजूर केल्यानंतर राज्यात किती काळ राष्ट्रपती राजवट लागू केली जाते?

A) 1 महिना

B) 2 महिने

C) 6 महिने

D) 12 महिने

Question 37: कोणत्याही परिस्थितीत राज्यात राष्ट्रपती राजवट लागू करण्याचा कमाल कालावधी किती आहे?

A) 2 वर्षे

B) 3 वर्षे

C) 4 वर्षे

D) 5 वर्षे

Question 38: 42 व्या घटनादुरुस्ती कायद्याने, 1976 द्वारे राष्ट्रपती राजवटीचा 6 महिन्यांचा कालावधी किती कालावधीपर्यंत वाढवण्यात आला?

A) 9 महिने

B) 12 महिने

C) 15 महिने

D) 18 महिने

Question 39: पहिल्यांदा राष्ट्रपती राजवट कधी लागू करण्यात आली?

A) 4 एप्रिल, 1951

B) 20 जून, 1951

C) 27 एप्रिल, 1951

D) 23 डिसेंबर, 1951

Question 40: राष्ट्रपती राजवट सर्वप्रथम कोणत्या राज्यात लागू करण्यात आली?

A) पश्चिम बंगाल

B) केरळ

C) म्हैसूर

D) पंजाब (पेप्सू)/div>

Question 41: आतापर्यंत सर्वात जास्त काळ कोणत्या राज्यात राष्ट्रपती राजवट लागू होती?

A) नागालँड

B) मणिपूर

C) आसाम

D) पंजाब

Question 42: राष्ट्रपती राजवट सर्वाधिक वेळा जाहीर करण्यात आली -

A) इंदिरा गांधींच्या पहिल्या कार्यकाळात

B) इंदिरा गांधींच्या दुसऱ्या कार्यकाळात

C) मोरारजी देसाईंच्या कार्यकाळात

D) नरसिंह राव यांच्या कार्यकाळात

Question 43: संविधानाच्या कोणत्या कलमाच्या आधारे राष्ट्रपती देशात आर्थिक आणीबाणी जाहीर करतात?

A) अनुच्छेद 352

B) अनुच्छेद 355

C) अनुच्छेद 356

D) अनुच्छेद 360

Question 44: कलम 356 च्या तरतुदींचा वापर करताना राष्ट्रपती कोणते अधिकार घेऊ शकतात? 1. कार्यकारी अधिकार 2. कायदेविषयक अधिकार 3. न्यायिक अधिकार खालील पर्यायांमधून योग्य उत्तर निवडा -

A) 1,2 आणि 3

B) 2 आणि 3

C) 1 आणि 2

D) 1 आणि 3

Question 45: राष्ट्रपतींनी आतापर्यंत भारतात किती वेळा आर्थिक आणीबाणी जाहीर केली आहे?

A) 1

B) 2

C) 3

D) अद्याप नाही

Question 46: खालीलपैकी कोणती आणीबाणी भारतात अद्याप घोषित केलेली नाही?

A) अंतर्गत अशांततेमुळे उद्भवणारी अंतर्गत आणीबाणी

B) बाह्य धोक्यांमुळे उद्भवणाऱ्या बाह्य आणीबाणी

C) राज्यांमधील संवैधानिक व्यवस्थेच्या बिघाडामुळे उद्भवणारी राज्य आणीबाणी

D) आर्थिक आणीबाणी

Question 47: आर्थिक आणीबाणीच्या काळात, राज्य विधिमंडळांनी मंजूर केलेली सर्व वित्त विधेयके खालीलपैकी कोणाच्या विचारार्थ राखीव ठेवली जातात?

A) राज्यपाल

B) पंतप्रधान

C) संसद

D) राष्ट्रपती

Question 48: भारतीय संविधानाच्या कलम 360 अंतर्गत आर्थिक आणीबाणीशी संबंधित खालील विधाने विचारात घ्या - 1. आर्थिक आणीबाणीची घोषणा दोन महिन्यांच्या समाप्तीनंतर अंमलात येणार नाही, जर ती कालावधी संपण्यापूर्वी, संसदेच्या दोन्ही सभागृहांच्या ठरावांद्वारे ती मंजूर केली जात नाही. 2. जर आर्थिक आणीबाणी सुरू असेल तर भारताचे राष्ट्रपती, भारत सरकारच्या अधिसूचनेद्वारे, संघराज्याच्या कारभाराशी संबंधित सर्व किंवा कोणत्याही वर्गातील व्यक्तींची परंतु सर्वोच्च न्यायालय आणि उच्च न्यायालयांच्या न्यायाधीशांचा समावेश नसलेल्या न्यायाधीशांचे वेतन आणि भत्ते कमी करण्याचे निर्देश देण्यास सक्षम आहे. वरीलपैकी कोणते विधान बरोबर आहे/आहेत?

A) फक्त 1

B) फक्त 2

C) 1 आणि 2 दोन्ही

D) 1 किंवा 2 नाही

Question 49: आतापर्यंत सर्वात जास्त काळ कोणत्या राज्यात राष्ट्रपती राजवट लागू होती?

A) नागालँड

B) जम्मू आणि काश्मीर

C) आसाम

D) पंजाब

Report Card

Total Questions Attempted: 0

Correct Answers: 0

Wrong Answers: 0

--