पंचायत राज व्यवस्था MCQ -1

0%
Question 1: भारतीय संविधानाच्या कोणत्या भागात पंचायत राजशी संबंधित तरतुदी आहेत?
A) भाग 6
B) भाग 7
C) भाग 8
D) भाग 9
Question 2: भारतीय संविधानाच्या कोणत्या भागात नगरपालिकांबद्दल तरतुदी आहेत?
A) भाग 4अ
B) भाग 9अ
C) भाग 14अ
D) भाग 22
Question 3: संविधानाचा कोणता भाग ग्रामपंचायतींच्या स्थापनेशी संबंधित आहे?
A) भाग 3
B) भाग 4
C) भाग 5
D) भाग 6
Question 4: भारतीय संविधानातील खालीलपैकी कोणत्या कलमात राज्य सरकारांना ग्रामपंचायतींचे आयोजन करण्याचे निर्देश दिले आहेत?
A) कलम 40
B) कलम 46
C) कलम 48
D) कलम 51
Question 5: संविधानाच्या अकराव्या अनुसूचीमध्ये खालीलपैकी कोणते समाविष्ट आहे?
A) राज्य धोरणाची निर्देशक तत्वे
B) पंचायतींचा कार्यक्रम
C) मूलभूत अधिकार
D) मूलभूत कर्तव्ये
Question 6: पंचायत राज व्यवस्था कशावर आधारित आहे?
A) सत्तेचे केंद्रीकरण
B) सत्तेचे विकेंद्रीकरण
C) प्रशासक आणि जनता यांच्यातील सहकार्य
D) वरील सर्व
Question 7: पंचायती राजमध्ये खालील गोष्टींची तरतूद आहे:
A) मागासलेल्या भागात कृषी विकास
B) स्थानिक पातळीवर लोकशाही प्रशासन
C) ग्रामीण पातळीवर योग्य महसूल व्यवस्थापन
D) ग्रामीण भागात शिक्षणाचा प्रसार
Question 8: भारतात पंचायत राज व्यवस्था कोणत्या समितीच्या शिफारशीवर आधारित आहे?
A) बलवंत राय मेहता समिती
B) अशोक मेहता समिती
C) गाडगीळ समिती
D) एल. एम. सिंघवी समिती
Question 9: भारतातील पंचायत राज व्यवस्था कोणत्या प्रकारची आहे?
A) द्विस्तरीय
B) त्रिस्तरीय
C) एकस्तरीय
D) पंचस्तरीय
Question 10: पंचायत राज व्यवस्था घटनादुरुस्तीमुळे कोणत्या वर्षी लागू झाली?
A) 1976
B) 1989
C) 1992
D) 1995
Question 11: पंचायत राजचे प्राथमिक उद्दिष्ट आहे -
A) गावकऱ्यांमध्ये स्पर्धा वाढवणे
B) गावकऱ्यांना निवडणुका लढवण्यासाठी प्रशिक्षित करणे
C) गावकऱ्यांमध्ये सत्तेचे विकेंद्रीकरण करणे
D) यापैकी काहीही नाही
Question 12: पंचायत राजचे मुख्य उद्दिष्ट आहे -
A) कृषी उत्पादन वाढवणे
B) रोजगार निर्मिती करणे
C) जनतेला राजकीयदृष्ट्या जागृत करणे
D) विकासाभिमुख प्रशासनात जनतेला सहभागी होण्यास सक्षम करणे
Question 13: 73 वी घटनादुरुस्ती कशाशी संबंधित आहे?
A) चलन विनिमय
B) वित्त आयोग
C) पंचायत राज
D) भारतीय रिझर्व्ह बँक
Question 14: 73 वी घटनादुरुस्ती खालील गोष्टींशी संबंधित आहे:
A) राष्ट्रपतींवर महाभियोग
B) शैक्षणिक संस्थांमध्ये जागांचे आरक्षण
C) पंचायत राज व्यवस्था
D) निवडणूक आयोगाकडून नियुक्त्यांचे आरक्षण
Question 15: भारतात खालीलपैकी कोणत्या अंतर्गत पंचायत राज व्यवस्था स्थापन झाली आहे?
A) मूलभूत हक्क
B) मूलभूत कर्तव्ये
C) राज्य धोरणाची निर्देशक तत्वे
D) निवडणूक आयोग कायदा
Question 16: कोणत्या घटनादुरुस्तीने पंचायत राज संस्थांना संवैधानिक दर्जा दिला?
A) 71 वी घटनादुरुस्ती
B) 72 वी घटनादुरुस्ती
C) 73 वी घटनादुरुस्ती
D) 74 वी घटनादुरुस्ती
Question 17: 73 व्या घटनादुरुस्तीने संविधानात कोणते अनुसूची समाविष्ट करण्यात आली?
A) 9 वी
B) 10 वी
C) 11 वी
D) 12 वी
Question 18: 73 व्या घटनादुरुस्तीने 11 व्या अनुसूचीमध्ये पंचायती राज संस्थांना किती कार्ये सोपवण्यात आली आहेत?
A) 18
B) 23
C) 25
D) 29
Question 19: 73 व्या घटनादुरुस्तीनुसार, पंचायत राज संस्थांमध्ये किमान किती अध्यक्षपदे महिलांसाठी राखीव आहेत?
A) एक तृतीयांश
B) दोन तृतीयांश
C) तीन चतुर्थांश
D) अर्धे
Question 20: पंचायत राज व्यवस्थेला लागू करण्याची तारीख कोणती?
A) 24 एप्रिल 1993
B) 26 जानेवारी 1993
C) 1 एप्रिल 1992
D) 15 ऑगस्ट 1992
Question 21: 73 व्या घटनादुरुस्तीतील तरतुदी समाजाच्या कोणत्या वर्गाला सत्ता हस्तांतरित करण्याच्या दृष्टीने एक ऐतिहासिक पाऊल मानले जातात?
A) मध्यमवर्ग
B) शेतकरी वर्ग
C) पुरुष
D) महिला
Question 22: 73 व्या घटनादुरुस्तीमध्ये हे समाविष्ट नाही -
A) ग्रामसभा
B) थेट निवडणुका
C) पंचायत संस्थांना घटनात्मक दर्जा
D) महिलांसाठी दोन तृतीयांश आरक्षण
Question 23: 73 व्या घटनादुरुस्तीने पंचायत राज संस्थांसाठी कोणत्या प्रकारच्या निवडणुकांची तरतूद केली आहे?
A) प्रत्यक्ष आणि गुप्त मतदान
B) अप्रत्यक्ष मतदान
C) गुप्त मतदान
D) खुली मतदान
Question 24: ग्रामसभा म्हणजे काय?
A) ग्रामपंचायतीतील सर्व अधिकारी
B) पंच सदस्यांची बैठक
C) गावातील सर्व प्रौढ नागरिकांची सभा
D) जिल्हा परिषदेतील सर्व सदस्य
Question 25: ग्रामपंचायत सदस्य किती वर्षांसाठी निवडले जातात?
A) 3 वर्षे
B) 4 वर्षे
C) 5 वर्षे
D) 6 वर्षे
Question 26: पंचायत विसर्जित झाल्यानंतर, नवीन निवडणुका घेण्यासाठी खालीलपैकी कोणता कालावधी योग्य आहे?
A) 1 महिन्याच्या आत
B) 2 महिन्यांच्या आत
C) 6 महिन्यांच्या आत
D) 6 महिन्यांनंतर पण 1 वर्षाच्या आत
Question 27: पंचायत राज संस्थांच्या निवडणुकांसाठी कोण जबाबदार आहे?
A) केंद्रीय निवडणूक आयोग
B) राज्य निवडणूक आयोग
C) केंद्रीय संसद
D) राज्य विधानसभा
Question 28: 73 व्या घटनादुरुस्तीनुसार, पंचायती राज संस्थेचा कार्यकाळ किती वर्षांचा असतो?
A) 2 वर्षे
B) 3 वर्षे
C) 4 वर्षे
D) 5 वर्षे
Question 29: भारतातील पंचायत राजचे एक कट्टर समर्थक होते -
A) महात्मा गांधी
B) सिद्धराज ढड्डा
C) राजीव गांधी
D) वरील सर्व
Question 30: पंचायत राज संस्थांमध्ये महिला आणि दुर्बल घटकांच्या अधिक प्रतिनिधित्वाचे पुरस्कर्ते होते -
A) लाल बहादूर शास्त्री
B) जवाहरलाल नेहरू
C) मोरारजी देसाई
D) राजीव गांधी
Question 31: भारतात महिलांसाठी जागा राखीव आहेत -
A) पंचायत राज संस्था
B) राज्य विधानसभा
C) मंत्रिमंडळ
D) लोकसभा
Question 32: पंचायत निवडणुका घेण्याचा निर्णय कोण घेते?
A) केंद्र सरकार
B) राज्य सरकार
C) जिल्हा न्यायाधीश
D) निवडणूक आयोग
Question 33: भारतात पंचायती राज कधी सुरू झाले?
A) 1956
B) 1957
C) 1958
D) 1959
Question 34: पंचायत राज प्रथम येथे सुरू करण्यात आले -
A) आंध्र प्रदेश
B) उत्तर प्रदेश
C) हिमाचल प्रदेश
D) राजस्थान
Question 35: जिल्हा परिषदेचे अध्यक्ष कोण म्हणून ओळखले जातात?
A) सरपंच
B) सभापती
C) आमदार
D) सदस्य
Question 36: पंचायत राज व्यवस्थेत खालीलपैकी कोणता स्तर नाही?
A) ग्रामपंचायत
B) पंचायत समिती
C) जिल्हा परिषद
D) नगरपालिका
Question 37: स्थानिक ग्रामीण प्रशासनाचा एक प्रकार म्हणून पंचायती राज व्यवस्था प्रथम (क्रमानुसार) स्वीकारली गेली -
A) आंध्र प्रदेश आणि मध्य प्रदेश
B) राजस्थान आणि मध्य प्रदेश
C) आंध्र प्रदेश आणि पश्चिम बंगाल
D) राजस्थान आणि आंध्र प्रदेश
Question 38: 2 ऑक्टोबर 1959 रोजी भारतात पंचायती राज कोठे सुरू करण्यात आले?
A) नागौर (राजस्थान)
B) राजमुंद्री (आंध्र प्रदेश)
C) सीतामढी (बिहार)
D) अलीगढ (उत्तर प्रदेश)
Question 39: ग्रामीण भागाच्या सामाजिक आणि सांस्कृतिक उन्नतीसाठी सामुदायिक विकास कार्यक्रम कधी सुरू करण्यात आला?
A) 15 ऑगस्ट 1947
B) 26 जानेवारी 1950
C) 2 ऑक्टोबर 1952
D) 14 नोव्हेंबर 1954
Question 40: पंचायत राजच्या दृष्टिकोनातून सर्वात महत्त्वाचा अहवाल म्हणजे -
A) सरकारिया आयोग अहवाल
B) प्रशासकीय सुधारणा आयोग अहवाल
C) बलवंत राय मेहता समिती अहवाल
D) आनंदपूर साहिब प्रस्ताव
Question 41: पंचायत निवडणूक लढवण्यासाठी उमेदवारांची किमान वयोमर्यादा असावी -
A) 18 वर्षे
B) 20 वर्षे
C) 21 वर्षे
D) 30 वर्षे
Question 42: खालीलपैकी कोणते पंचायत राजच्या अधिकारक्षेत्रात येत नाही?
A) ग्रामीण रस्ते
B) ग्रामोद्योग
C) कृषी उत्पादन
D) माध्यमिक शिक्षण
Question 43: पंचायत राज संस्थांसाठी उत्पन्नाचा कमाल स्रोत म्हणजे -
A) स्थानिक कर
B) प्रादेशिक निधी
C) सरकारी अनुदान
D) संघीय महसुलातील वाटा
Question 44: पंचायत समित्या खालील ठिकाणी स्थापन केल्या जातात:
A) गाव पातळी
B) ब्लॉक (गट) पातळी
C) उपविभाग पातळी
D) जिल्हा पातळी
Question 45: पंचायत समितीचे प्रशासन हे एका सरकारी अधिकाऱ्याद्वारे व्यवस्थापित केले जाते ज्याचे नाव आहे -
A) गट विकास अधिकारी
B) उपायुक्त
C) महानगरपालिका आयुक्त
D) सरपंच
Question 46: त्रिस्तरीय पंचायत राज व्यवस्थेचा प्राथमिक घटक म्हणजे -
A) पंचायत समिती
B) ग्रामपंचायत
C) जिल्हा समिती
D) यापैकी काहीही नाही
Question 47: पंचायत पातळीवर राज्य सरकारचे प्रतिनिधित्व कोण करते?
A) ग्रामसेवक
B) गावप्रमुख
C) सरपंच
D) पंचायत समिती
Question 48: पंचायत कोणता कर वसूल करतात?
A) स्थानिक न्याय्य कर
B) विक्री कर
C) जमीन महसूल
D) सीमा कर
Question 49: पंचायत राज हा विषय खालील विषयांमध्ये समाविष्ट आहे -
A) समवर्ती सूची
B) केंद्रीय सूची
C) राज्य सूची
D) विशेषाधिकार सूची
Question 50: पंचायत समितीमध्ये किती प्रकारचे सदस्य असतात?
A) पदसिद्ध सदस्य
B) सहयोगी सदस्य
C) सह-नियुक्त सदस्य
D) वरील सर्व

Report Card

Total Questions Attempted: 0

Correct Answers: 0

Wrong Answers: 0

--

टिप्पणी पोस्ट करा

0 टिप्पण्या