0%
Question 1: खालीलपैकी कोणाला 'सर्वोच्च मंत्री परिषद' म्हणून ओळखले जाते?
A) नियोजन आयोग
B) वित्त आयोग
C) निवडणूक आयोग
D) राष्ट्रीय विकास परिषद
Question 2: राष्ट्रीय विकास परिषदेचे अध्यक्ष कोण आहेत?
A) पंतप्रधान
B) गृहमंत्री
C) नियोजन आयोगाचे उपाध्यक्ष
D) नियोजन आयोगाचे सचिव
Question 3: पंतप्रधान, केंद्रीय कॅबिनेट मंत्री, मुख्यमंत्री आणि मंत्रीपरिषद हे सर्व सदस्य आहेत -
A) नियोजन आयोग
B) राष्ट्रीय विकास परिषद
C) क्षेत्रीय परिषद
D) प्रादेशिक परिषद
Question 4: राष्ट्रीय विकास परिषदेचे सदस्य कोण नाही -
A) पंतप्रधान
B) राष्ट्रपती
C) राज्यांचे मुख्यमंत्री
D) नियोजन आयोगाचे सदस्य
Question 5: राष्ट्रीय विकास परिषदेचे सदस्य खालीलपैकी कोण आहेत?
A) केंद्रीय मंत्रिमंडळाचे सर्व सदस्य
B) राज्यांचे मुख्यमंत्री
C) केंद्रशासित प्रदेशांचे प्रशासक
D) वरील सर्व
Question 6: पंचवार्षिक योजनेची अंतिम मान्यता द्वारे दिली जाते-
A) राष्ट्रीय विकास परिषद
B) संसद
C) नियोजन आयोग
D) नियोजन मंत्रालय
Question 7: पंचवार्षिक योजनांच्या मसुद्याला अंतिम मान्यता कोण देते?
A) राष्ट्रपती
B) नियोजन आयोग
C) राष्ट्रीय विकास परिषद
D) यापैकी काहीही नाही
Question 8: राष्ट्रीय विकास परिषदेचे सदस्य हे नाहीत -
A) राज्यांचे राज्यपाल
B) राज्यांचे मुख्यमंत्री
C) केंद्रशासित प्रदेशांचे प्रशासक
D) केंद्रीय मंत्रिमंडळाचे सर्व सदस्य
Question 9: राष्ट्रीय विकास परिषदेचे उद्दिष्ट आहे -
A) पंचवार्षिक योजनांचे निर्धारण व त्यांची अंमलबजावणी सुनिश्चित करणे
B) अर्थसंकल्पाचे लेखापरीक्षण करणे
C) नवीन प्रकल्प आणि धोरणांच्या विकासात सरकारला सल्ला देणे
D) यापैकी काहीही नाही
Question 10: राष्ट्रीय विकास परिषदेचा मुख्य संबंध आहे -
A) पंचवार्षिक योजनेची मान्यता
B) ग्रामीण विकास प्रकल्पांची अंमलबजावणी
C) विकास प्रकल्पांचे बांधकाम
D) केंद्र-राज्य आर्थिक संबंध
Question 11: भारताच्या पंचवार्षिक योजनेला अखेर मंजुरी देण्यात आली -
A) नियोजन आयोग
B) राष्ट्रीय विकास परिषद✓
C) वित्त आयोग
D) निवडणूक आयोग
Question 12: खाली दिलेली दोन विधाने विचारात घ्या.
विधान (अ): नियोजन आयोगाने तयार केलेल्या योजनांचे पर्यवेक्षण आणि समन्वय साधण्यासाठी राष्ट्रीय विकास परिषदेची स्थापना करण्यात आली.
कारण (R): नियोजन आयोग ही मूलतः एक तज्ञ संस्था आहे ज्यामध्ये राज्य सरकारांचे प्रतिनिधित्व नसते. या विधानांच्या संदर्भात खालीलपैकी कोणता पर्याय बरोबर आहे?
A) A आणि R दोन्ही बरोबर आहेत आणि R हे A चे बरोबर स्पष्टीकरण आहे.
B) A आणि R दोन्ही बरोबर आहेत आणि R हे A चे बरोबर स्पष्टीकरण नाही.
C) A बरोबर आहे पण R चूक आहे
D) A चूक आहे पण R बरोबर आहे
Question 13: भारतातील राज्यांमध्ये सहकार्य आणि समन्वय साधण्यासाठी खालीलपैकी कोणत्या संस्था घटनाबाह्य आणि कायदेशीर नसलेल्या संस्था आहेत? 1. राष्ट्रीय विकास परिषद 2. राज्यपाल परिषद 3. विभागीय परिषद 4. आंतरराज्य परिषद
A) 1 आणि 2
B) 1,3 आणि 4
C) 3 आणि 4
D) फक्त 4
Question 14: भारतीय राजकारणाच्या संदर्भात खालीलपैकी कोणते विधान बरोबर आहे?
A) नियोजन आयोग संसदेला जबाबदार आहे
B) संसदेच्या दोन्ही सभागृहांचे अधिवेशन चालू नसले तरीही राष्ट्रपती अध्यादेश काढू शकतात.
C) सर्वोच्च न्यायालयाच्या न्यायाधीश म्हणून नियुक्तीसाठी किमान वय 40 वर्षे आहे.
D) राष्ट्रीय विकास परिषदेत केंद्रीय अर्थमंत्री आणि सर्व राज्यांचे मुख्यमंत्री असतात.
Question 15: वित्त आयोग म्हणजे काय?
A) कायमस्वरूपी संस्था
B) वार्षिक संस्था
C) त्रैवार्षिक संस्था
D) पंचवार्षिक संस्था
Question 16: संविधानाच्या कलम 280 मध्ये नमूद केल्याप्रमाणे वित्त आयोगाची स्थापना करते.
A) पंतप्रधान
B) भारताचे राष्ट्रपती
C) भारताच्या सर्वोच्च न्यायालयाचे मुख्य न्यायाधीश
D) संसद
Question 17: वित्त आयोगाच्या अध्यक्षाची नियुक्ती कोण करते?
A) राष्ट्रपती
B) पंतप्रधान
C) मंत्रिमंडळ
D) संसद
Question 18: वित्त आयोग किती काळासाठी स्थापन केला जातो?
A) 2 वर्षे
B) दरवर्षी
C) 5 वर्षे
D) राष्ट्रपतींची इच्छा असेल तेव्हा
Question 19: भारतीय संविधानानुसार, खालीलपैकी कोणती संस्था संवैधानिक संस्था आहे?
A) वित्त आयोग
B) राष्ट्रीय विकास परिषद
C) नियोजन आयोग
D) यापैकी काहीही नाही
Question 20: वित्त आयोगाचे मुख्य कार्य आहे -
A) केंद्र आणि राज्यांमध्ये महसूल वाटप
B) वार्षिक अर्थसंकल्प तयार करणे
C) आर्थिक बाबींवर राष्ट्रपतींना सल्ला देणे
D) केंद्रीय मंत्रालये आणि राज्यांच्या निधीची गुंतवणूक
Question 21: केंद्र आणि राज्य यांच्यातील महसुलाच्या वाटपात खालीलपैकी कोणाची भूमिका सर्वात महत्त्वाची असते?
A) नियोजन आयोग
B) वित्त आयोग
C) राष्ट्रीय विकास परिषद
D) आंतरराज्य परिषद
Question 22: भारताच्या एकत्रित निधीमध्ये राज्यांना महसूल-सहाय्य प्रदान करण्यासाठी खालीलपैकी कोणते प्राधिकरण तत्त्वे शिफारस करते?
A) वित्त आयोग
B) आंतर-राज्य परिषद
C) केंद्रीय वित्त मंत्रालय
D) सार्वजनिक लेखा समिती
Question 23: वित्त आयोगाचे मुख्य कार्य आहे -
A) केंद्रीय करांमध्ये राज्यांचा वाटा आणि केंद्राकडून राज्यांना देण्यात येणाऱ्या आर्थिक मदतीची तत्त्वे निश्चित करणे
B) राज्यांवर आर्थिक नियंत्रण✗
C) केंद्रावर आर्थिक नियंत्रण
D) वरीलपैकी काहीही नाही
Question 24: केंद्र आणि राज्य यांच्यातील पैशाच्या वाटपाबाबत कोण मत देते?
A) नियोजन आयोग
B) पंतप्रधान
C) संसद
D) वित्त आयोग
Question 25: भारतात, केंद्र-राज्यांच्या विशिष्ट आर्थिक संबंधांबद्दल राष्ट्रपतींना कोण सूचना देते?
A) अर्थमंत्री
B) भारतीय रिझर्व्ह बँक
C) नियोजन आयोग
D) वित्त आयोग
Question 26: केंद्र आणि राज्यांमधील आर्थिक संसाधनांच्या वाटपावर सल्ला देण्यासाठी राष्ट्रपती खालीलपैकी कोणाची नियुक्ती पाच वर्षांच्या कालावधीसाठी करतात?
A) नियोजन आयोग
B) वित्त आयोग
C) आंतरराज्य परिषद
D) राष्ट्रीय विकास परिषद
Question 27: भारताच्या एकत्रित निधीतून राज्यांना महसूल मदत देण्यासाठी कोणत्या प्राधिकरणाची शिफारस केली जाते?
A) नियोजन आयोग
B) राष्ट्रीय विकास परिषद
C) प्रादेशिक परिषद
D) वित्त आयोग
Question 28: खालीलपैकी कोणते वित्त आयोगाचे कार्य नाही?
A) उत्पन्न कर विभागणी
B) उत्पादन शुल्क विभागणी
C) अनुदान-सहाय्य
D) व्यापार कर विभागणी
Question 29: राज्यांना आर्थिक वाटप कोणाच्या शिफारशीवरून केले जाते?
A) वित्त आयोग
B) केंद्रीय अर्थमंत्री
C) नियोजन आयोग
D) पंतप्रधान
Question 30: केंद्र-राज्य आर्थिक संबंध कोण ठरवते?
A) नियोजन आयोग
B) अर्थ मंत्रालय
C) वित्त आयोग
D) सरकारिया आयोग
Question 31: राज्यांना अनुदान महसूल खालील मार्गांनी वाटप केला जातो -
A) आंतर-राज्य परिषद
B) नियोजन आयोग
C) वित्त आयोग
D) राष्ट्रीय विकास परिषद
Question 32: साधारणपणे, वित्त आयोगाची स्थापना 5 वर्षांनी होते –
A) राज्यांची आर्थिक स्थिती निश्चित करणे
B) केंद्र सरकारची आर्थिक स्थिती निश्चित करणे
C) केंद्र सरकारचे आर्थिक स्रोत निश्चित करणे
D) केंद्रीय अनुदान आणि केंद्रशासित महसूलात राज्यांचा वाटा निश्चित करणे.
Question 33: राज्यांचा कर हिस्सा निश्चित करण्याचा अधिकार कोणाकडे आहे?
A) केंद्रीय मंत्रिमंडळ
B) नियोजन आयोग
C) अर्थमंत्री
D) वित्त आयोग
Question 34: केंद्र आणि राज्यांमधील आर्थिक वाद सोडवण्यासाठी मुख्य संस्था आहे -
A) सर्वोच्च न्यायालय
B) न्यायमंत्री
C) अर्थमंत्री
D) वित्त आयोग
Question 35: भारतात, संघराज्यीय वित्त खालील गोष्टींशी संबंधित आहे:
A) राज्यांमधील वित्त
B) राज्ये आणि केंद्रांमधील वित्त
C) केंद्र आणि स्वायत्त सरकारांमधील वित्त
D) यापैकी काहीही नाही
Question 36: भारतीय संविधानाच्या कोणत्या कलमानुसार वित्त आयोगाची स्थापना केली जाते?
A) अनुच्छेद 249
B) अनुच्छेद 368
C) अनुच्छेद 280
D) अनुच्छेद 141
Question 37: वित्त आयोगात अध्यक्षांव्यतिरिक्त किती सदस्य असतात?
A) 3
B) 4
C) 5
D) मर्यादा नाही
Question 38: खालीलपैकी कोणत्या निवृत्त नियंत्रक आणि महालेखापरीक्षकाची नियुक्ती निषिद्ध असतानाही वित्त आयोगाचे अध्यक्ष म्हणून नियुक्ती करण्यात आली?
A) के. संथानम
B) ए.के. चंदा
C) महावीर त्यागी
D) जे. एम. शेलट
Question 39: पहिल्या वित्त आयोगाचे अध्यक्ष कोण होते?
A) के.सी. निओगी
B) एन.के.पी. साळवे
C) के.सी. पंत
D) के. संथानम
Question 40: 15 व्या वित्त आयोगाचे अध्यक्ष कोण आहेत?
A) एन.के. सिंह
B) डॉ. सी. रंगराजन
C) वाय. व्ही. रेड्डी
D) विजय केळकर
Report Card
Total Questions Attempted: 0
Correct Answers: 0
Wrong Answers: 0
--
0 टिप्पण्या