संघीय मंत्री परिषद

0%

Question 1: प्रत्यक्षात, कार्यकारिणीची संपूर्ण शक्ती खालीलपैकी कोणाकडे असते?

A) मंत्री परिषद

B) मंत्रिमंडळ

C) पंतप्रधान

D) हे सर्व

Question 2: भारताच्या केंद्रीय मंत्रिमंडळाच्या बैठकीचे अध्यक्षपद कोण भूषवते?

A) राष्ट्रपती

B) उपराष्ट्रपती

C) पंतप्रधान

D) आळीपाळीने केंद्रीय परिषदेचे सदस्य

Question 3: खालीलपैकी कोणाच्या मर्जीनुसार केंद्रीय मंत्रीमंडळ पदावर राहते?

A) राष्ट्रपती

B) लोकसभा

C) राज्यसभा

D) पंतप्रधान

Question 4: मंत्रिमंडळाचे सदस्य कोण असू शकते?

A) लोकसभेचे सदस्य

B) राज्यसभेचे सदस्य

C) संसद सदस्य

D) कोणतीही व्यक्ती

Question 5: राज्यसभेवर नामनिर्देशित व्यक्ती मंत्रिमंडळाचा सदस्य होऊ शकते का?

A) हो

B) नाही

C) जर तो भूतकाळात निवडून आलेला खासदार असेल तर

D) काही निर्बंधांसह

Question 6: मंत्रिमंडळाच्या सदस्यांना गोपनीयतेची शपथ कोण देतात?

A) राष्ट्रपती

B) उपराष्ट्रपती

C) लोकसभा अध्यक्ष

D) सर्वोच्च न्यायालयाचे मुख्य न्यायाधीश

Question 7: संसदेच्या कोणत्याही सभागृहाचा सदस्य नसतानाही एखादी व्यक्ती केंद्रात किती काळ मंत्री राहू शकते?

A) 3 महिने

B) 6 महिने

C) 1 वर्ष

D) पंतप्रधानांची इच्छा असेल तोपर्यंत

Question 8: भारतातील मंत्रिमंडळातील बहुतेक सदस्य हे आहेत -

A) लोकसभा

B) राज्यसभा

C) नोकरशाही

D) आंतरराज्य परिषद समिती

Question 9: मंत्रिमंडळ कोण बनवते?

A) मंत्रीपरिषद

B) फक्त केंद्रीय मंत्री

C) केंद्रीय आणि राज्य मंत्री

D) सर्व मंत्री

Question 10: केंद्र सरकारमधील राज्यमंत्र्यांचा दर्जा काय आहे?

A) तो राज्यपालांनी नामनिर्देशित केलेला व्यक्ती आहे.

B) तो राज्य मंत्रिमंडळाने नामनिर्देशित केलेला व्यक्ती आहे.

C) तो राज्य मंत्रिमंडळाने नामनिर्देशित केलेला व्यक्ती आहे.

D) तो केंद्र सरकारचा मंत्री आहे जो मंत्रिमंडळाचा सदस्य नाही.

Question 11: स्वातंत्र्यानंतर मंत्रिमंडळाविरुद्ध पहिला अविश्वास प्रस्ताव कधी आणण्यात आला?

A) 1954 मध्ये

B) 1961 मध्ये

C) 1963 मध्ये

D) 1975 मध्ये

Question 12: मंत्रिमंडळ सामूहिकरित्या कोणाला जबाबदार असते?

A) राष्ट्रपती

B) पंतप्रधान

C) लोकसभा

D) संसद

Question 13: खरं तर, मंत्रिमंडळाला ..... यांचा विश्वास असेपर्यंत पदावर राहावे लागेल.

A) राष्ट्रपती

B) पंतप्रधान

C) संसद

D) लोकसभा

Question 14: मंत्रिमंडळाच्या आर्थिक कार्यांमध्ये हे समाविष्ट आहे -

A) अर्थसंकल्प तयार करणे आणि तो संसदेत सादर करणे

B) भारताच्या आकस्मिक निधीतून होणाऱ्या खर्चावर नियंत्रण ठेवणे

C) विधेयक हे मनी बिल आहे की नाही हे प्रमाणित करणे

D) वेळोवेळी वित्त आयोगाची नियुक्ती करणे

Question 15: मंत्रिमंडळात समाविष्ट आहे –

A) राष्ट्रपती, उपराष्ट्रपती, पंतप्रधान आणि इतर मंत्री

B) राष्ट्रपती, पंतप्रधान आणि इतर मंत्री

C) उपराष्ट्रपती, पंतप्रधान आणि इतर मंत्री

D) पंतप्रधान आणि इतर मंत्री

Question 16: मंत्रिपरिषदेतील मंत्र्यांची संख्या -

A) ती मंत्रिमंडळाइतकीच आहे

B) ती मंत्रिमंडळापेक्षा कमी आहे

C) ती मंत्रिमंडळापेक्षा जास्त आहे

D) यापैकी कोणीही नाही

Question 17: मंत्रिपरिषदेत किती स्तराचे मंत्री असतात?

A) 1

B) 2

C) 3

D) 4

Question 18: खालीलपैकी कोणाचा मंत्रिपरिषदेत समावेश नाही?

A) कॅबिनेट मंत्री

B) राज्यमंत्री

C) उपमंत्री

D) संसदीय सचिव

Question 19: मंत्रिपरिषदेतील ज्येष्ठतेच्या बाबतीत मंत्र्यांचा योग्य क्रम असा आहे –

A) कॅबिनेट मंत्री > राज्यमंत्री > उपमंत्री

B) कॅबिनेट मंत्री > उपमंत्री > राज्यमंत्री

C) राज्यमंत्री > कॅबिनेट मंत्री > उपमंत्री

D) राज्यमंत्री > कॅबिनेट मंत्री > उपमंत्री

Question 20: मंत्रिपरिषद वैयक्तिकरित्या खालील बाबींना जबाबदार असते -

A) राष्ट्रपतींना

B) पंतप्रधानांना

C) लोकसभा अध्यक्षांना

D) संसदेला

Question 21: केंद्रीय मंत्रिमंडळाचे मंत्री खालील बाबींना जबाबदार असतात -

A) पंतप्रधानांना

B) राष्ट्रपतींना

C) संसदेला

D) फक्त लोकसभेला

Question 22: जर एखादा मंत्री राज्यसभेचा सदस्य असेल, तर तो लोकसभेत त्याचे निवेदन देऊ शकतो का?

A) हो

B) नाही

C) फक्त मनी बिलाच्या(धन विधेयक) बाबतीत

D) फक्त वित्त बिलाच्या बाबतीत

Question 23: खालीलपैकी कोणत्या परिस्थितीत मंत्रिमंडळ विसर्जित करता येत नाही?

A) मंत्र्याच्या राजीनाम्याने

B) पंतप्रधानांच्या मृत्युने

C) पंतप्रधानांच्या राजीनाम्याने

D) पंतप्रधानांना पदावरून काढून टाकून

Question 24: मंत्रीमंडळातून राजीनामा देताना मंत्री कोणाला उद्देशून राजीनामा देतात?

A) राष्ट्रपती

B) उपराष्ट्रपती

C) पंतप्रधान

D) लोकसभा अध्यक्ष

Question 25: केंद्रीय मंत्रिमंडळात जास्तीत जास्त किती सदस्य असू शकतात?

A) राज्यसभेच्या एकूण सदस्यसंख्येच्या 15%

B) लोकसभेच्या एकूण सदस्यसंख्येच्या 15%

C) संसदेच्या एकूण सदस्यसंख्येच्या 15%

D) कोणतेही बंधन नाही

Question 26: राजकीय परिभाषेत 'शून्य तास' म्हणजे -

A) संसदेत कोणतेही काम होत नाही तो दिवस

B) स्थगित प्रस्ताव

C) अवकाश तास

D) प्रश्नोत्तर सत्र

Question 27: भारतीय प्रजासत्ताकात, खरा कार्यकारी अधिकार खालीलपैकी कोणाकडे असतो?

A) पंतप्रधान

B) राष्ट्रपती

C) नोकरशाही

D) मंत्री परिषद

Question 28: खासदार नसलेल्या व्यक्तीला मंत्री म्हणून नियुक्त करता येते का?

A) नाही

B) हो

C) हो, जर संसदेने त्या व्यक्तीला मान्यता दिली तर

D) हो, पण त्याला 6 महिन्यांच्या आत संसद सदस्य व्हावे लागेल

Question 29: स्वतंत्र भारताचे पहिले संरक्षण मंत्री कोण होते?

A) डॉ. जॉन मथाई

B) सरदार बलदेव सिंग

C) के. संथानम

D) के. एम. मुन्शी

Question 30: स्वतंत्र भारताचे पहिले अर्थमंत्री कोण होते?

A) डॉ. जॉन मथाई

B) सी. डी. देशमुख

C) जयराम दास दौलतराम

D) सी. राजगोपालाचारी

Question 31: स्वातंत्र्यानंतर भारतातील पहिल्या मंत्रिमंडळाचे कायदा मंत्री कोण होते?

A) के.एम. मुन्शी

B) एस.पी. मुखर्जी

C) बलदेव सिंह

D) बी.आर. आंबेडकर

Question 32: स्वतंत्र भारताचे पहिले गृहमंत्री कोण होते?

A) गुलझारीलाल नंदा

B) जगजीवन राम

C) सी राजगोपालाचारी

D) सरदार वल्लभभाई पटेल

Question 33: केंद्रीय मंत्रिमंडळातून राजीनामा देणारे पहिले मंत्री कोण होते?

A) सरदार वल्लभभाई पटेल

B) आचार्य जे.बी. कृपलानी

C) गोपालस्वामी अय्यंगार

D) श्यामा प्रसाद मुखर्जी

Question 34: केंद्रीय मंत्रिमंडळात सर्वाधिक काळ एकाच खात्याचा कार्यभार सतत सांभाळणारे केंद्रीय मंत्री कोण आहेत?

A) जगजीवन राम

B) राजकुमारी अमृत कौर

C) सरदार स्वर्ण सिंह

D) टी. टी. कृष्णमाचारी

Question 35: खालीलपैकी कोण केंद्रीय मंत्रिमंडळात अडीच वर्षे वगळता सलग 28 वर्षांहून अधिक काळ कोणत्या ना कोणत्या खात्याचे मंत्री राहिले?

A) दिनेश सिंह

B) मोरारजी देसाई

C) जगजीवन राम

D) वाय. व्ही. चव्हाण

Question 36: या प्रश्नात दोन विधाने आहेत. एक विधान (A) असे लिहिले आहे आणि दुसरे कारण (R) असे लिहिले आहे. दोन्ही काळजीपूर्वक तपासा आणि खाली दिलेल्या पर्यायांचा वापर करून या प्रश्नाचे उत्तर निवडा: विधान (A): भारतीय संघराज्यातील मंत्रिमंडळ लोकसभा आणि राज्यसभा दोघांनाही संयुक्तपणे जबाबदार आहे. विधान (R): लोकसभा आणि राज्यसभा दोन्हीचे सदस्य केंद्र सरकारमध्ये मंत्री होण्यास पात्र आहेत.

A) A आणि R दोन्ही बरोबर आहेत आणि R हे A चे बरोबर स्पष्टीकरण आहे.

B) A आणि R दोन्ही बरोबर आहेत पण R हे A चे बरोबर स्पष्टीकरण नाही.

C) A बरोबर आहे पण R चूक आहे.

D) A चूक आहे पण R बरोबर आहे.

Question 37: भारतातील मंत्रिमंडळ खालीलपैकी कोणता प्रस्ताव मांडू शकते?

A) अविश्वास प्रस्ताव

B) निलंबन प्रस्ताव

C) स्थगन प्रस्ताव

D) विश्वास प्रस्ताव

Question 38: भारतातील प्रशासनावर कायदेशीर नियंत्रण ठेवण्यासाठी खालीलपैकी कोणते साधन वापरले जात नाही?

A) सभागृहाचे विसर्जन

B) ठराव

C) प्रश्न

D) अविश्वास प्रस्ताव

Question 39: मंत्रिमंडळ सामूहिकरित्या जबाबदार असते 1. लोकसभेला 2. संवैधानिक बंधनाखाली 3. कलम 75(3) नुसार 4. कलम 74(3) नुसार वरीलपैकी कोणते विधान बरोबर आहे?

A) 1,2

B) 1,2,3

C) 1,3,4

D) 1,2,3,4

Question 40: खरं तर, मंत्रीमंडळ जोपर्यंत ..... चा विश्वास घेते तोपर्यंत ते पदावर राहील.

A) राष्ट्रपती

B) पंतप्रधान

C) संसद

D) लोकसभा

Question 41: भारतात कोणत्याही सभागृहाचा सदस्य नसतानाही एखादी व्यक्ती किती काळ मंत्रिपद भूषवू शकते?

A) 3 महिने

B) 6 महिने

C) 1 वर्ष

D) राष्ट्रपतींनी ठरवल्याप्रमाणे

Question 42: भारतात, संसदेच्या कोणत्याही सभागृहाचा सदस्य नसलेल्या मंत्र्याला मंत्रिपदाचा राजीनामा द्यावा लागतो -

A) 6 महिन्यांनंतर

B) 1 वर्षानंतर

C) दोन वर्षांनी

D) 3 वर्षांनी

Question 43: भारतीय संविधानातील खालीलपैकी कोणती तरतूद मंत्रिपरिषदेच्या नियुक्ती आणि पदच्युतीशी संबंधित आहे?

A) अनुच्छेद 70

B) अनुच्छेद 72

C) अनुच्छेद 74

D) अनुच्छेद 75

Question 44: भारतीय संविधानाच्या कलम 74 आणि 75 मध्ये कोणत्या विषयांचा समावेश आहे?

A) मंत्री परिषद

B) लोकसभेचे सदस्य

C) भारताचे राष्ट्रपती

D) मंत्रिमंडळाचे सदस्य

Question 45: केंद्रीय मंत्रिमंडळ तिच्या वर्तनासाठी कोणाला जबाबदार असते?

A) राष्ट्रपती

B) लोकसभा

C) राज्यसभा

D) संसद

Question 46: मंत्री परिषद हे आहे –

A) अगदी कॅबिनेट सारखेच

B) कॅबिनेट पेक्षा लहान संस्था

C) कॅबिनेट पेक्षा मोठी संस्था

D) कोणत्याही प्रकारे कॅबिनेट शी संबंधित नाही

Question 47: भारतीय संविधानाच्या कलम 75 (3) नुसार, मंत्रिमंडळ खालीलपैकी कोणाला एकत्रितपणे जबाबदार आहे?

A) राष्ट्रपती

B) संसद

C) लोकसभा

D) राज्यसभा

Question 48: संसदीय व्यवस्थेत खालीलपैकी कोणती खरी कार्यकारी असते?

A) राज्यप्रमुख

B) मंत्रीपरिषद

C) विधानपरिषद

D) न्यायपालिका

Question 49: मंत्रीपरिषद कोणत्या तत्वावर काम करते?

A) वैयक्तिक जबाबदारीच्या तत्वावर

B) सामूहिक जबाबदारीच्या तत्वावर

C) वरील दोन्ही तत्वांवर

D) यापैकी काहीही नाही

Question 50: स्वतंत्र भारताच्या पहिल्या मंत्रिमंडळात (मंत्रिपरिषद) पंतप्रधानांसह किती सदस्य होते?

A) 21

B) 29

C) 36

D) 43

Question 51: स्वतंत्र भारताच्या पहिल्या मंत्रिमंडळात समाविष्ट असलेली एकमेव महिला मंत्री कोण होती?

A) विजयलक्ष्मी पंडित

B) सुचेता कृपलानी

C) सरोजिनी नायडू

D) राजकुमारी अमृत कौर

Question 52: स्वतंत्र भारताच्या पहिल्या मंत्रिमंडळात केंद्रीय शिक्षण मंत्री कोण होते?

A) गुलझारीलाल नंदा

B) सरदार बलदेव सिंग

C) मौलाना अबुल कलाम आझाद

D) सी. डी. देशमुख

Question 53: खालीलपैकी कोणते भारतीय संविधानात स्पष्टपणे नमूद केलेले नाही, परंतु ते एक परंपरा म्हणून पाळले जाते?

A) अर्थमंत्री हा कनिष्ठ सभागृहाचा सदस्य असावा.

B) जर पंतप्रधानांनी कनिष्ठ सभागृहात बहुमत गमावले तर त्यांना राजीनामा द्यावा लागेल.

C) भारताच्या सर्व भागांना मंत्रिमंडळात प्रतिनिधित्व दिले पाहिजे

D) जर राष्ट्रपती आणि उपराष्ट्रपती दोघांनीही त्यांचा कार्यकाळ संपण्यापूर्वी एकत्रितपणे राजीनामा दिला तर संसदेच्या कनिष्ठ सभागृहाचे अध्यक्ष राष्ट्रपती म्हणून काम करतील.

Question 54: केंद्र सरकारच्या संदर्भात खालील विधाने विचारात घ्या. 1. भारतीय संविधानात अशी तरतूद आहे की सर्व कॅबिनेट मंत्री केवळ लोकसभेचे विद्यमान सदस्य असले पाहिजेत. 2. केंद्रीय कॅबिनेट सचिवालय संसदीय कामकाज मंत्रालयाच्या मार्गदर्शनाखाली काम करते. वरीलपैकी कोणते विधान बरोबर आहे?

A) फक्त 1

B) फक्त 2

C) 1 आणि 2 दोन्ही

D) 1 किंवा 2 नाही

Question 55: केंद्र सरकारच्या संदर्भात खालील विधाने विचारात घ्या 1. 15 ऑगस्ट 1947 रोजी केंद्रात मंत्रालयांची संख्या 18 होती. 2. सध्या केंद्रात मंत्रालयांची संख्या 36 आहे दिलेल्या विधानांपैकी कोणते बरोबर आहे?

A) फक्त 1

B) फक्त 2

C) दोन्ही 1 आणि 2

D) 1 किंवा 2 नाही

Question 56: केंद्र सरकारच्या संदर्भात खालील विधाने विचारात घ्या. 1. भारत सरकारची मंत्रालये/विभाग पंतप्रधान कॅबिनेट सचिवांच्या सल्ल्यानुसार तयार करतात. 2. पंतप्रधानांच्या सल्ल्यानुसार भारताचे राष्ट्रपती प्रत्येक मंत्रालय एका मंत्र्याला सोपवतात. वरीलपैकी कोणते विधान बरोबर आहे?

A) फक्त 1

B) फक्त 2

C) 1 आणि 2 दोन्ही

D) 1 किंवा 2 नाही

Question 57: खालीलपैकी कोण भारताचे केंद्रीय अर्थमंत्री राहिले आहे 1. व्ही.पी. सिंह 2. आर. वेंकट रमण 3. वाय.व्ही. चव्हाण 4.प्रणव मुखर्जी

A) 1,2,3

B) 1,2,4

C) 2,4

D) 1,2,3,4

Question 58: सर्वात कमी कालावधीसाठी (फक्त 5 दिवस) केंद्रीय मंत्री राहण्याचा विक्रम कोणाच्या नावावर आहे?

A) बलदेव सिंग

B) एच. आर. खन्ना

C) एच. आर. भारद्वाज

D) मोहम्मद तस्लीमुद्दीन

Report Card

Total Questions Attempted: 0

Correct Answers: 0

Wrong Answers: 0

--