भारताच्या सीमा

भारताच्या सीमा

भारताच्या सीमा एकूण 7 देशांना लागून आहेत. 29 राज्यांपैकी 17 राज्ये ही दुसऱ्या देशांच्या सीमांना लागून आहेत.

सीमांचे प्रकार

• भूसीमा (Land Boundary)
• जलसीमा (Water Boundary)

भारताची भूसीमा : 15,106.7 किमी लांबीची आहे.

 भारताची जमीन सीमा 7 देशांशी आहे:

• भारत – बांगलादेश (4,096.7 किमी) [सर्वात लांब]
• भारत – चीन (3,488 किमी)
• भारत – पाकिस्तान (3,323 किमी)
• भारत – नेपाळ (1,751 किमी)
• भारत – म्यानमार (1,643 किमी) 
• भारत – भूटान (699 किमी) 
• भारत – अफगाणिस्तान (106 किमी) [सर्वात लहान]

 आंतरराष्ट्रीय सीमा निश्चित करणाऱ्या महत्त्वाच्या रेषा:

• भारत – अफगाणिस्तान : ड्यूरंड रेषा 
• भारत – पाकिस्तान : रॅडक्लिफ रेषा 
• भारत – चीन : मॅकमोहन रेषा
• भारत – बांगलादेश : रॅडक्लिफ रेषा 

पाकिस्तानला लागून असलेली भारतीय राज्ये

• गुजरात
• राजस्थान
• पंजाब
• जम्मू काश्मीर

चीनला लागून असलेली भारतीय राज्ये

• जम्मू काश्मीर
• हिमाचल प्रदेश
• उत्तराखंड
• सिक्कीम
• अरुणाचल प्रदेश

नेपाळला लागून असलेली भारतीय राज्ये

• उत्तराखंड
• उत्तर प्रदेश
• बिहार
• पश्चिम बंगाल
• सिक्कीम

बांगलादेशला लागून असलेली भारतीय राज्ये

• पश्चिम बंगाल
• आसाम
• मेघालय
• त्रिपुरा
• मिझोरम

भूटानला लागून असलेली भारतीय राज्ये

• सिक्कीम
• पश्चिम बंगाल
• आसाम
• अरुणाचल प्रदेश

म्यानमारला लागून असलेली भारतीय राज्ये

• अरुणाचल प्रदेश
• नागालँड 
• मणिपूर
• मिझोरम

अफगाणिस्तानला लागून एक केंद्रशासित प्रदेश

• जम्मू काश्मीर (लडाख क्षेत्र)

भारताची जलसीमा

• मुख्य भूमी : 7870.51 किमी
• बेटांसह : 11098.91 किमी

सागरी हद्द : किनाऱ्यापासून 22.22 किमी (12 Nautical Miles)

विशेष आर्थिक क्षेत्र : 370.4 किमी (200 Nautical Miles)

भारताचे दोन शेजारी बेटे आहेत ज्यांच्याशी सागरी सीमा आहेत: श्रीलंका आणि मालदीव. त्यामुळे, एकूण, भारताच्या सीमा नऊ शेजारी देशांशी आहेत.

सीमांना न लागणारी राज्ये

• हरियाणा
• मध्य प्रदेश
• छत्तीसगड
• तेलंगणा
• झारखंड